Κατηγορίες
Τέχνης Έργα

Σωσίβια του Ai Wei Wei

Σωσίβια του Ai Wei Wei (Εγκατάσταση στο Konzerthaus του Βερολίνου)

Ο Ai Weiwei χρησιμοποίησε δεκατέσσερις χιλιάδες σωσίβια που είχε μεταφέρει από τη Λέσβο στο Βερολίνο για να διακοσμήσει τις έξι μαρμάρινες κολόνες του Βερολίνου Konzerthaus στα πλαίσια της εκδήλωσης ῾Κινηματογραφικό Γκαλά για την Ειρήνη῾ (Cinema for Peace Gala), που πραγματοποιήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2016. Κάθε σωσίβιο προοριζόταν να αντιπροσωπεύει έναν και μόνο πρόσφυγα, ενώ η κλίμακα της εγακατάστασης που είναι μεγαλύτερη από τον άνθρωπο είχε ως στόχο να επιστήσει την προσοχή στον τεράστιο αριθμό ανθρώπινων ζωών που πλήττονται από την προσφυγική κρίση. Η εγκατάσταση του Ai Weiwei συνέπεσε με τη διαμονή του στη Λέσβο (Ιανουάριος έως Απρίλιος 2016), όπου δημιούργησε ένα εργαστήριο και συνεργάστηκε με τοπικούς και διεθνείς καλλιτέχνες και φωτογράφους (όπως η Ένωση Φωτογραφίας της Μυτιλήνης). Άλλα έργα τέχνης του Ai Weiwei με σωσίβια εγκαταστάθηκαν στην Κοπεγχάγη και τη Βιέννη, ενώ μια έκθεση του έργου του, μεγάλο μέρος της οποίας αφορούσε ή / και κατασκευάστηκε στη Λέσβο, φιλοξενήθηκε στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης στην Αθήνα.

Σύμφωνα με τις δηλώσεις του καλλιτέχνη κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που πραγματοποιήθηκε στο παλάτι Belvedere στη Βιέννη, από τον Ιούλιο του 2016, υπήρχαν 500.000 σωσίβια – «το τελευταίο πράγμα που αρπάζεις όταν πρέπει να ξεφύγεις» – παρατημένα στη Λέσβο. Με την απομάκρυνσή τους από το νησί και τη μεταφορά τους σε άλλες τοποθεσίες στην Ευρώπη (στις οποίες οι περισσότεροι πρόσφυγες που έφτασαν στο hotspot της Λέσβου εμποδίστηκαν να ταξιδέψουν ή να μετεγκατασταθούν), ο καλλιτέχνης θέτει ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο αγαθά, κεφάλαια και μερικοί άνθρωποι – αυτοί με ισχυρά διαβατήρια – μετακινούνται με ευκολία διασυνοριακά, ενώ άλλοι άνθρωποι – συμπεριλαμβανομένης της συντριπτικής πλειοψηφίας εκείνων που εκτοπίστηκαν από τον πόλεμο – παραμένουν κολλημένοι, είναι ακινητοποιημένοι και περικλείονται από τα ίδια σύνορα.

Μυρτώ Τσιλιμπουνίδη


Αναφορές

AFP News Agency, “Ai Weiwei Life Jacket Installation Highlights Refugee Plight,” YouTube, July 13, 2016, www.youtube.com/watch?v=SEFQTsQ37hE

Ai Weiwei at Cycladic, Museum of Cycladic Art, Athens, 2016, www.cycladic.gr/en/page/ai-weiwei-at-cycladic# 

AP Archive, “Ai Weiwei Turns Migrant Lifejackets into Art in Copenhagen,” YouTube, June 30, 2017, www.youtube.com/watch?v=T3u2zTWXi4s.

Azzarello, Nina, “Ai Weiwei Wraps Berlin’s Konzerthaus with 14,000 Refugee Life Jackets,” DesignBoom, February 15, 2016, www.designboom.com/art/ai-weiwei-life-jackets-refugee-konzerthaus-berlin-02-15-2016/.

Φωτογραφίες: Cheryl Howard

 

Κατηγορίες
Τέχνης Έργα

‘Πατρίδες από νάυλον’

A flag made of plaster was installed in a Valencia city plaza in 2016. Another pretentious quasi-political piece of art? Finally, a video projection would be screened on it featuring edited material including real war scenes and footage from the refugees on boats crossing the sea to reach Lesvos and other islands. Various countries’ flags would intervene between the shots representing the nations and their borders. In such a manner the artists were criticizing the nations’ laws, politics and the authorities’ actions for the refugee dramas and deaths. After a while the flag would burn in real flames and spectacularly collapse under the sound of music and fireworks while the audience were applauding. The whole concept and its result could be considered a quite inventive example of mix media art performative installation in public space, treating and ultimately successfully commoning such a sensitive subject.

 

Orestis Pangalos


References

Patrias de nailon, Javier Jaen and Jose Lafarga, Valencia 2016 http://vimeo.com/160366885


 
Κατηγορίες
Τέχνης Έργα

‘Παιχνίδια στρατηγικής στη σκακιέρα του κόσμου’

“Παιχνίδια στρατηγικής στη σκακιέρα του κόσμου:

Καλλιτεχνική εγκατάσταση στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Μυτιλήνη”

Καλλιτέχνις: Φερενίκη Τσαμπαρλή

Στα τέλη του 1922, μετά από τριετή πόλεμο μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων, ο τουρκικός στρατός εισήλθε στην πόλη της Σμύρνης, η οποία βρίσκεται στις μικρασιατικές ακτές του Αιγαίου. Μια μέρα αργότερα, ένα μεγάλο μέρος της πόλης κάηκε με αποτέλεσμα εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι, προσπαθώντας απεγνωσμένα να σωθούν, επιβαίνοντας σε μικρά, υπερπλήρη σκάφη, να περνούν στα κοντινά νησιά του Αιγαίου όπως η Λέσβος, η Χίος, η Σάμος κλπ. 

Το 2015, από τα στενά μεταξύ Τουρκίας και Λέσβου διέρχονται ξανά πρόσφυγες – αυτή τη φορά από τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Ιράκ κλπ. Μέχρι το τέλος του ίδιου έτους, στο νησί καταφθάνει περίπου μισό εκατομμύριο προσφύγων. Έτσι το καλοκαίρι του 2015 υπήρξε μια χρονιά σταθμός για τη Λέσβο, η οποία βίωνε μια προσφυγική κρίση για δεύτερη φορά! 

Το νησί ήταν γεμάτο πρόσφυγες, που έφταναν στις ανατολικές ακτές, συχνά στοιβαγμένοι με μικρές ανασφαλείς και υπερπλήρεις φουσκωτές λέμβους. Πρώτο τους μέλημα η απαλλαγή από τα περιττό φορτίο – βρεγμένα ρούχα και σωσίβια – και η μετακίνησή τους προς τα κέντρα καταγραφής, που για το σκοπό αυτό είχαν δημιουργηθεί σε διάφορα σημεία της πρωτεύουσας Μυτιλήνης. 

Είναι ακριβώς εκείνη η χρονική στιγμή, που επιστρέφω στο νησί από ένα ολιγοήμερο ταξίδι στην Αθήνα και το θέαμα, που αντικρίζω κοιτώντας από ψηλά από το παράθυρο του αεροπλάνου, είναι τα εγκαταλειμμένα πορτοκαλί προσφυγικά σωσίβια που έμοιαζαν με φωτιά που έκαιγε την ανατολική πλευρά του νησιού. Τόσο το συγκεκριμένο θέαμα αυτό καθ’ αυτό, με όλη τη συναισθηματική του φόρτιση, όσο και η εγκατάλειψη των σωσιβίων και των λοιπών σωστικών μέσων στις παραλίες του νησιού, η οποία αποτέλεσε πρόσκαιρα απειλή για το θαλάσσιο και παράκτιο περιβάλλον, έγιναν η πηγή έμπνευσης για μια δράση, η οποία θα συνδύαζε από τη μία τη χρηστή διαχείριση μέρους αυτών των “αποβλήτων” (αφρώδες υλικό που εμπεριέχεται στο εσωτερικό των σωσιβίων και σκισμένες πλαστικές βάρκες) κι απ’ την άλλη το να γίνει, μέσω της τέχνης, ένας πολιτικός υπαινιγμός για την κατάσταση στην οποία είχαν περιέλθει όλοι αυτοί οι άνθρωποι εξαιτίας αποφάσεων που δεν είχαν λάβει οι ίδιοι.

Το σχέδιο ήταν το εξής: 

Με το αφρώδες υλικό των σωσιβίων θα κατασκευάζονταν οι πεσσοί ενός γιγάντιου σκακιού ενώ τετράγωνα κομμάτια από τις εγκαταλειμμένες πλαστικές βάρκες θα συνέθεταν τη σκακιέρα. 

στόχος η ανάδειξη δύο κορυφαίων ζητημάτων: το προσφυγικό και η προστασία του περιβάλλοντος.

Μετά από αίτημα προς το Πανεπιστήμιο Αιγαίου για χρηματοδότηση των υπολοίπων υλικών (χρώματα κόλλες κλπ) και πολυήμερη εθελοντική και σκληρή εργασία, φοιτητών και κατοίκων της πόλης, με την καθοδήγησή μου, τα φαινομενικά ασήμαντα αυτά υλικά της καθημερινότητας του Αιγαίου κατά το έτος 2015, μεταμορφώθηκαν σε 32 μεγάλα πιόνια ύψους 1,2 μ. περίπου, τα οποία στήθηκαν πάνω σε μια μεγάλων διαστάσεων (25μ2) σκακιέρα.

Οι τριάντα δύο πεσσοί αφού επενδύθηκαν με χαρτοπολτό, χρωματίστηκαν οι δεκαέξι με πορτοκαλί χρώμα και οι υπόλοιποι με πράσινο, επιχειρώντας με τον τρόπο αυτό μια έμμεση υπόμνηση των δύο ζητημάτων που έδωσαν την έμπνευση για το συγκεκριμένο έργο (πορτοκαλί από τα σωσίβια για το προσφυγικό και πράσινο για το περιβάλλον). 

Η κατασκευή της «Σκακιέρας του Κόσμου» ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2016 και ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του ίδιου έτους. Τα εγκαίνια έγιναν στο υπαίθριο αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου Αιγαίου στη Μυτιλήνη, από τον Grandmaster και πρωταθλητή Ελλάδας 2015 στο Σκάκι, κ. Αθανάσιο Μαστροβασίλη, με μια συμβολική παρτίδα σκάκι με ομάδα από φοιτητές του Πανεπιστημίου Αιγαίου και μαθητές του Πρότυπου Πειραματικού Λυκείου του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Το λειτουργικό αλλά ταυτόχρονα πολλαπλά συμβολικό αυτό έργο τέχνης κοσμεί έκτοτε το αίθριο του κτηρίου Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου.

Μυρτώ Τσιλιμπουνίδη
Δεκέμβριος 2019


Φωτογραφίες: Ιάσωνας Πανάγος