Κατηγορίες
Αντιστάσεις

‘Αόρατες γυναίκες’

Για κάθε Φεριντέ στη Μόρια που μιλάει και η φωνή της δεν ακούγεται,

για κάθε Ελένη στη Μυτιλήνη της οποίας η ζωή αγνοείται, 

για κάθε γυναίκα στον κόσμο που προσπαθεί να βρει έναν τόπο.

Εμείς, οι γυναίκες ουρλιάζουμε για ελευθερία 

μα μας αποσιωπούν με κάθε μορφή βίας.

Κουραστήκαμε να κρυβόμαστε,

Κουραστήκαμε να φοβόμαστε, 

για τα σώματά μας, τα παιδιά μας.

Κουραστήκαμε να ακούμε για ακόμα μια γυναικοκτονία,

Από τους άντρες μέχρι την πατριαρχία

Από τα αφεντικά μέχρι τον καπιταλισμό.

Αδελφές μας, 

ήρθε η ώρα οι φωνές μας να ακουστούν

ήρθε η ώρα να αγωνιστούμε & 

να διεκδικήσουμε τα δικαιώματά μας.

Για την κάθε μία σ’ αυτόν τον κόσμο,

για όλες μας, 

Για τη ζωή!

Viva!

(Μανιφέστο των Αόρατων Γυναικών)

Οι ‘Αόρατες Γυναίκες’ είναι μια πρωτοβουλία που ξεπήδησε από την ερευνητική ομάδα ‘Αόρατες Πόλεις’ του Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, η οποία περιλαμβάνει γυναίκες που κατοικούν ή διέρχονται από τη Λέσβο (πολλές από αυτές δεν είναι πλέον στο νησί). 

Αρχικός σκοπός της ήταν να ανταποκριθεί στο κάλεσμα των Γυναικών Ζαπατίστας για την Δεύτερη Διεθνή Συνάντηση Γυναικών που αγωνίζονται στην Τσιάπας, στο Μεξικό στις αρχές Δεκέμβρη του 2019. Αποφασίστηκε να σταλεί ένα video που θα καταγράφει τον λόγο των γυναικών που έχουν περάσει ή ζουν εγκλωβισμένες στο hot spot της Μόριας καθώς και τις δράσεις τους κατά της γυναικοκτονίας στα νησιά του Αιγαίου.

Στο πλαίσιο της υλοποίησης του video, πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις στις οποίες συζητήθηκε το κάλεσμα των ζαπατίστας, μία δράση συλλογής φωνών, εικόνων και θεατρικών προτάσεων και μία δράση κοινής δημιουργίας μωσαϊκού-τοιχογραφίας, σε συνεργασία με το εργαστήριο επανάχρησης του Μοsaik[1]. Η διαδικασία της επανάχρησης υλικών που φαινομενικά θεωρούνται απόβλητα, πέρα από ότι καλύπτει πραγματικές ανάγκες στο νησί, έχει και συμβολικό χαρακτήρα καθώς ‘απόβλητες’ θεωρούνται και πολλές ανθρώπινες ζωές σε αυτό. Ως εκ τούτου, η αλλαγή της σημασίας των υλικών μέσα από την επανάχρησή τους καθίσταται ανάλογη της ορατοποίησης  γυναικών από κάθε γωνιά του πλανήτη. 

Το video ετοιμάστηκε και ταξίδεψε διαδικτυακά στην πόλη του Μεξικού όπου το παρέλαβε η ομάδα των Geobrujas η οποία, μέσα από ένα κομβόι 400 γυναικών σε ένα ταξίδι 22 ωρών μέχρι τη ζούγκλα της Λακαντόνα, το παρέδωσε στις ζαπατίστριες[2]. Το video έγινε αφορμή για το άνοιγμα μιας διόδου επικοινωνίας με φεμινιστικές συλλογικότητες του Μεξικού, διαδικασία που είναι ακόμα σε εξέλιξη.

Βιολέτα Δημητρακοπούλου & Νάγια Τσελεπή
Δεκέμβριος 2019


[1] https://lesvosmosaik.org/what-we-do/classes-2-2/

[2] O εναρκτήριος λόγος των γυναικών Ζαπατίστας στην έναρξη της 2ης Διεθνούς Συνάντησης των Γυναικών που αγωνίζονται σε διάφορες γλώσσες εδώ.


Φωτογραφίες:
Βιολέτα Δημητρακοπούλου

Κατηγορίες
Αντιστάσεις

Αλληλεγγύη, αντι-φασιστικοί αγώνες & Covid-19

14 Μαρτίου 2020, πρώτη μέρα μετά την ανακοίνωση της ελληνικής κυβέρνησης για κλείσιμο καταστημάτων συνάθροισης και για ριζική αλλαγή του τρόπου που επικοινωνούμε, αλλά η πλατεία Σαπφούς στο κέντρο της Μυτιλήνης ήταν γεμάτη από κόσμο. Αλληλέγγυοι και αλληλέγγυες από την Ελλάδα και πολλές χώρες της Ευρώπης συγκεντρώθηκαν για να υποστηρίξουν το κάλεσμα της Αντιφασιστικής Πρωτοβουλίας Λέσβου Ενάντια στα Κέντρα Κράτησης για:

“-να δηλώσουμε έμπρακτα την αντίθεσή μας στον εκφασισμό της κοινωνίας του νησιού -και σε κάθε μορφή φασισμού & εθνικισμού- και να στείλουμε φασίστες και νεοναζί πίσω στις τρύπες τους

-να ενώσουμε τις φωνές μας υπέρ των ανοιχτών συνόρων, της ελεύθερης μετακίνησης στις χώρες της Ευρώπης και κατά της παράνομης διακίνησης ανθρώπων”.

Η συγκέντρωση και πορεία αλληλεγγύης πραγματοποιήθηκαν το πρωί του Σαββάτου κάνοντας μία διαδρομή μέσα από γειτονιές και το εμπορικό κέντρο της Μυτιλήνης, την προκυμαία, το  κτίριο της Περιφέρειας, το λιμάνι και τα δικαστήρια.

Οι δράσεις σχολιάστηκαν ποικιλοτρόπως και -ως επί το πλείστον- αρκετά κριτικά, με χαρακτηριστικό το άρθρο τοπικής εφημερίδας με τίτλο ‘H πιο επικίνδυνη ανοησία της χρονιάς έγινε σήμερα στη Μυτιλήνη!’[2]. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει να δει κανείς τις κριτικές που ασκήθηκαν όχι από αυτούς/ες που ούτως ή άλλως θα το έκαναν αλλά “από ανθρώπους οι οποίοι θα στήριζαν τις πορείες αν δεν υπήρχε το ζήτημα του κορωναϊού, δηλαδή από συντρόφους και συντρόφισσες αυτού του αγώνα.” (βλ. σχετικό άρθρο του Ηλία Πιστικού)[3]. 

Ως απάντηση στις κριτικές αυτές, η Αντιφασιστική Πρωτοβουλία Λέσβου Ενάντια στα Κέντρα Κράτησης τοποθετήθηκε άμεσα με κείμενο με τίτλο ‘Σχετικά με την πορεία του Σαββάτου 14/3 (Μυτιλήνη) ή Περί κοινωνικής ευθύνης’. 

Για όλους αυτούς τους λόγους και με όλα αυτά τα χαρακτηριστικά βγήκαμε στον δρόμο ενάντια στον γενικευμένο φόβο που τρέφει όλων των ειδών τους ‘φασισμούς’ απέναντι στο διαφορετικό. Υποσχόμαστε, όταν τελειώσει η επιδημία, να ξαναβγούμε και να είμαστε χιλιάδες.”

Nάγια Τσελεπή
Μάρτιος 2020


Φωτογραφίες:
1,2,3,4,7 από Αντιφασιστική Πρωτοβουλία Λέσβου & 5,6 από Νάγια Τσελεπή

Κατηγορίες
Αντιστάσεις

Ξενοφοβιός

Κατά τη διάρκεια της συγκέντρωσης και πορείας αλληλεγγύης της Αντιφασιστικής Πρωτοβουλίας Λέσβου Ενάντια στα Κέντρα Κράτησης που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 14 Μαρτίου 2020 στη Μυτιλήνη μοιράστηκαν στους αλληλέγγυους μάσκες με το χαρακτηριστικό ΧΕΝΟPHOBIA καθώς και flyer -προς περαιτέρω διαμοιρασμό- στα ελληνικά και τα αγγλικά, με τίτλο ‘ΞΕΝΟΦΟΒΙΟΣ’ και ‘ΧENOPHOBIA VIRUS’ αντίστοιχα. Ήταν η πρώτη μέρα μετά την ανακοίνωση της ελληνικής κυβέρνησης για κλείσιμο καταστημάτων συνάθροισης και για ριζική αλλαγή του τρόπου που επικοινωνούμε οπότε το συγκεκριμένο κείμενο σχολίαζε με πολύ εύστοχο και καυστικό τρόπο τις ‘αόρατες’ διαστάσεις ενός ιού που συνιστά μεγαλύτερο κίνδυνο απ’ ότι ο αντίστοιχος του κορωναϊού, αυτού της ξενοφοβίας.

“Ο Ξενοφοβιός (xenovid 20) είναι μια εξαιρετικά ιογενής λοίμωξη που εξαπλώνεται ταχύτατα σε όλο τον κόσμο. Παρόλο που είναι ακόμα άγνωστο πόσο επικίνδυνος είναι αυτός ο νέος ιός την περασμένη εβδομάδα αναφέρθηκαν αρκετοί θάνατοι, μεταξύ των οποίων και ένα παιδί δύο ετών. Μείνετε ενημερωμένοι/ες και λάβετε τα κατάλληλα μέτρα για να αποφύγετε μια κρίση στην περιοχή σας!

Βασικά Συμπτώματα:

  • Εμπύρετη απέχθεια προς τους ξένους
  • Αιφνίδιες ρατσιστικές εξάρσεις
  • Ισλαμοφοβικά σχόλια ή σκέψεις
  • Εθνικιστικές ιδέες ή/και ξαφνική έλξη προς τις εθνικές σημαίες
  • Παραληρήματα ανωτερότητας έναντι άλλων

Μετάδοση

Ο ιός μεταδίδεται συνήθως μέσω του διαδικτύου και των προσωπικών επαφών. Ο συνηθέστερος τρόπος μετάδοσης του είναι η επαφή με: fake news, φασίστες, ακτοφύλακες, FRONTEX, αστυνομικούς, θρησκευτικούς ηγέτες και κυβερνητικούς αξιωματούχους. Ο ιός εντοπίζεται πολύ συχνά στις εθνικές σημαίες. 

Πως να προστατεύσετε τον εαυτό σας

  • Αποφύγετε οποιαδήποτε επαφή ή συσχέτιση με ακτοφύλακες, FRONTEX και μπάτσους
  • Αποφύγετε τις διαδηλώσεις που διοργανώνουν οι δημοτικές – περιφερειακές αρχές
  • Οι επισκέπτες νεοναζί πρέπει να απομονωθούν αμέσως και να τεθούν σε καραντίνα
  • Έχει αποδειχθεί ότι η εντατική επαφή με ξένους ελαχιστοποιεί τις πιθανότητες μόλυνσης
  • Αποφύγετε τις βασικότερες περιοχές λοίμωξης όπως: τα πλοία FRONTEX, το μπαρ Hacienda και τα μπλόκα κοντά στο εργοστάσιο της Δ.Ε.Η. και στο χωριό Μόρια
  • Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί/ες με τις υπεραπλουστευμένες απαντήσεις σε σύνθετες ερωτήσεις.”

Νάγια Τσελεπή
Μάρτιος 2020


Φωτογραφίες: Νάγια Τσελεπή

Κατηγορίες
Αντιστάσεις

#All Women Against Moria

Στην καθημερινότητα των γυναικών και των κοριτσιών του hot spot της Μόριας κυριαρχεί αδυσώπητη ανασφάλεια. Σε ένα κέντρο κράτησης όπου η χωρητικότητα είναι για 3.000 άτομα, τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές (Απρίλιος 2020) διαμένουν πάνω από 20.000 άνθρωποι. Ακόμα περισσότερο για τις γυναίκες, η κατάσταση αυτή επιτείνει την ανασφάλειά τους καθώς οι περισσότερες είναι θύματα διαφορετικών τύπων βίας, συμπεριλαμβανομένου του βιασμού. Η βία αυτή δεν είναι πρωτόγνωρη για τις ίδιες καθώς τις περισσότερες φορές την υφίσταντο στις χώρες απ’ όπου προέρχονταν, κατά την διάρκεια της μετακίνησής τους προς την Ευρώπη και μέσα στο hot spot επιτείνεται σε μεγάλο βαθμό. Ακόμα μεγαλύτερη είναι η ανάγκη οι γυναίκες που ταξιδεύουν μόνες να στεγάζονται στους ειδικά διαμορφωμένους χώρους, τα ‘safe-space’ γυναικών. Δυστυχώς, οι χώροι αυτοί είναι ελάχιστοι και υπερπληθείς, οπότε πολύ συχνά οι μόνες γυναίκες αναγκάζονται να μείνουν σε σκηνές που τοποθετούνται σε περιοχές με αντρικό πληθυσμό, γεγονός που κάνει την επιβίωσή τους πολύ δύσκολη.

Γι’ αυτές τις απάνθρωπες συνθήκες που βιώνουν καθημερινά στο hot spot της Μόριας αλλά για τις αιτήσεις ασύλου που όλο και καθυστερούν εκατοντάδες γυναίκες μετανάστριες-προσφύγισσες έκαναν πορεία και διαδήλωση στις 30 Ιανουαρίου του 2020 από τη Μόρια μέχρι τη Μυτιλήνη. To κεντρικό σύνθημα των γυναικών κατά την διάρκεια της πορείας ήταν ‘η Μόρια είναι η κόλαση των γυναικών’ το οποίο υποστηρίχθηκε από αλληλέγγυους/ες στα social media με το το #AllWomenAgainstMoria και το ‘κάθε ανοχή για τις συνθήκες στην Μόρια και τον γεωγραφικό περιορισμό των αιτούντων άσυλο στα νησιά είναι εγκληματική’.

Οι φωνές τους ήταν πολύ δυνατές[1] και δεν τις σταμάτησαν ούτε η καταρρακτώδης βροχή, ούτε οι ασπίδες των ένστολων των ειδικών δυνάμεων της αστυνομίας.

 

Οι μαρτυρίες των ίδιων των γυναικών σε συνομιλίες και συνεντεύξεις που πήρε η μία από τις γράφουσες είναι χαρακτηριστικές:

“Η Μόρια δεν είναι Ευρώπη. Η Μόρια είναι ένα μέρος χειρότερο από το Αφγανιστάν. Εμείς, οι γυναίκες δεν είμαστε ασφαλείς στη Μόρια. Στη Μόρια οι άνθρωποι σκοτώνονται. Μας συμπεριφέρονται χειρότερα και από σκυλιά. Απαιτούμε από τα Ηνωμένα Έθνη να μας βοηθήσουν. Η Μόρια δεν είναι Ευρώπη. Η Μόρια δεν είναι ασφαλές μέρος και οι νέοι, νέες αυτοκτονούν για να τελειώσουν τις ζωές τους. Ζητάμε δικαιοσύνη!”

“Θέλουμε δικαιοσύνη, θέλουμε ελευθερία. Όταν έπρεπε να περάσουμε τη θάλασσα καταλάβαμε ότι μπορεί να πνιγούμε, αλλά δεχτήκαμε αυτό το ρίσκο για ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά μας. Δυστυχώς είναι χειρότερα και από το Αφγανιστάν, δεν νιώθουμε ασφαλείς στο στρατόπεδο της Μόριας, υποφέρουμε από τις συνθήκες που υπάρχουν στη Μόρια. Δεν μπορούμε να συγκρίνουμε ούτε και με την ίδια την κόλαση την κατάσταση που έχουμε στη Μόρια….”.

“Βάλαμε τις ζωές μας σε κίνδυνο. Βάλαμε τις ζωές μας σε κίνδυνο όταν μπήκαμε στις πλαστικές βάρκες ενώ γνωρίζαμε ότι υπάρχει η πιθανότητα να μην φτάσουμε ζωντανές/οι στην Ελλάδα. Γιατί η Ελλάδα μας φυλακίζει; Η Ελλάδα δεν είναι Ευρώπη. Η Ελλάδα είναι χειρότερη και από το Αφγανιστάν. Ζητάμε δικαιοσύνη! Ήρθαμε εδώ για ζήσουμε και γι’ αυτό βάλαμε τις ζωές μας σε κίνδυνο αρκετές φορές”.

“Δεν ζητάμε τίποτα άλλο από εσάς, πέρα από ελευθερία, απλά αφήστε μας να φύγουμε για τα παιδιά μας. Έχουμε επιβιώσει από πολύ άσχημες καταστάσεις. Αφήστε τα παιδιά μας να έχουν μια ήρεμη ζωή. Γιατί δεν δείχνετε λίγο έλεος σε εμάς; Γιατί κανείς δεν μας ακούει; Γιατί δεν θέλετε να μας ακούσετε; Γιατί δεν καταλαβαίνετε; Βάλαμε τις ζωές μας σε κίνδυνο για να φτάσουμε επιτέλους εδώ και εσείς μας απελαύνετε”.

Οι γυναίκες μετανάστριες ουρλιάζουν για ελευθερία, ήρθε η ώρα οι φωνές τους να ακουστούν, οι ‘αόρατες’ γυναίκες να γίνουν ορατές.

 

Βιολέτα Δημητρακοπούλου & Nάγια Τσελεπή
Απρίλιος 2020


[1] https://www.facebook.com/pikpalesvos/videos/vb.1650025878606170/219273879103901/?type=2&theater


Φωτογραφίες:
photo 1: Νατάσα Παπανικολάου, https://www.facebook.com/photo.php?fbid=2678746445527723&set=a.369280483141009&type=3&theater 
photo 2 & 3: Lesvos Solidarity Pikpa, All Women Against Moria, https://www.facebook.com/pg/pikpalesvos/photos/?tab=album&album_id=2555028444772571&__tn__=-UCH-R 
photo 4, 5 & 6:  Βιολέτα Δημητρακοπούλου

Κατηγορίες
Αντιστάσεις

Διαφιλονικούμενα Σύνορα στο Λιμάνι της Μυτιλήνης

Το λιμάνι της Μυτιλήνης ήταν ένας ανοιχτός (όχι περιφραγμένος) χώρος επιβίβασης και αποβίβασης παρά το ότι ήταν τοποθετημένο στα σύνορα της χώρας. Μέχρι το 1870 η επιβίβαση και αποβίβαση γινόταν με βάρκες που έρχονταν κατά μήκος της προκυμαίας. Εδώ γινόντουσαν και όλες οι δημόσιες εκδηλώσεις, συγκεντρώσεις, διαδηλώσεις και γιορτές. Το 1832 γιορτάστηκε η σωτηρία της πόλης από την πανώλη[1] και στις 9 Νοεμβρίου του 1912 η ένωση της Λέσβου με την Ελλάδα[2].

Τον Ιούλιο του 1922 η τότε κυβέρνηση (επί βασιλείας Κωνσταντίνου) με το Νόμο 2870-20/7/1922[3], μπροστά στην επικείμενη ήτα στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο, είχε αποφασίσει να εμποδίσει την «παράνομη» έξοδο των κατοίκων της Μικράς Ασίας προς την Ελλάδα. Τον Σεπτέμβριο του 1922, όταν μετά την καταστροφή της Σμύρνης ήρθαν με το αιγυπτιακό πλοίο της Κεδιβιέ πολλές γυναίκες και παιδιά από την Μικρά Ασία χωρίς τα απαραίτητα χαρτιά. Στο λογοτεχνικό έργο του Ασημάκη Πανσελήνου (2001:124) γίνεται λόγος για δυο Σμυρνιές που δεν διέθεταν χαρτιά και λογομάχησαν με τον εκπρόσωπο του λιμενικού που είχε έρθει από την Αθήνα να εφαρμόσει το Νόμο απαγορεύοντας την είσοδο τους στο νησί. Τότε λέει ο αφηγητής, πετάχτηκαν έξω από τα καφενεία μερικοί Μυτιληνιοί, άρπαξαν τον λιμενικό, τον ακινητοποίησαν και βοήθησαν τις γυναίκες να βγουν έξω. Τις έφεραν στη συνέχεια στο καφενείο και τις κέρασαν, ενώ στο μεταξύ μπάρκαραν τον λιμενικό σε μια μαούνα και τον έστειλαν πίσω στον Πειραιά να πάρει καλύτερες οδηγίες. «Κι άρχισαν πάλι να καταφθάνουν τα καράβια με πρόσφυγες που τους άδειαζαν χωρίς πασαπόρτι…». Τα επόμενα χρόνια ακολούθησε η εγκατάσταση τους στην Ελλάδα και οι ανταλλαγές πληθυσμών[4] που προκάλεσαν πολλές διαμάχες και ρατσιστικά ξεσπάσματα στη χώρα (Κορδάτος,1958).

 

Κατά τη διάρκεια της Β’ παγκόσμιου πολέμου και των αγώνων του ΕΑΜ  το λιμάνι έγινε πάλι γνωστό από τις αντιφασιστικές μάχες. Στις 24 Δεκεμβρίου του 1944 αγγλικά στρατεύματα επιχείρησαν να αποβιβάσουν βρετανικό αποικιακό στρατό στη Λέσβο με σκοπό την καταστολή του ΕΑΜ όπως είχε γίνει και στον Πειραιά. Μετά από κάλεσμα του ΕΑΜ[5], οι κάτοικοι της Λέσβου, κατέβηκαν στο λιμάνι, έφτιαξαν οδοφράγματα (μπλόκια) και δεν επέτρεψαν την απόβαση του στρατού, λέγοντας το γνωστό στην Ιστορία Go back[6]

Αργότερα διαμορφώθηκε το σύγχρονο λιμάνι.

Σχεδόν 60 χρόνια μετά, το 2009, το λιμάνι της Μυτιλήνης έγινε το κέντρο υποδοχής των νέων που έρχονται για την διοργάνωση του παγκόσμιου φεστιβάλ no border camp που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αλλαγή της πολιτικής σε σχέση με το κλειστό απάνθρωπο κέντρο κράτησης προσφύγων στην Παγανή (που χτίστηκε μεταξύ 2000-2001) και στο οριστικό κλείσιμο του[7]. Την περίοδο αυτή κυριάρχησαν τα συνθήματα “no borders”[8].

Παρόλα αυτά, μεταξύ 2013-2014, στο λιμάνι, ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες γινόντουσαν νυχτερινές μαζικές μεταφορές προσφύγων στην ενδοχώρα κάτω από ένα θολό καθεστώς παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τις νύχτες απομέναν εκεί παιδικά και γυναικεία παπούτσια, ζακέτες, τσάντες που ξέμεναν πίσω, μετά από τη βίαιη προσαγωγή των προσφύγων σε στρατιωτικά πλοία[9]. Το λιμάνι έκλεινε για τους περαστικούς. 

Είναι η αρχή του γεω-τραύματος της περίφραξης του λιμανιού (βλέπε post: τα περιφραγμένα μάτια του λιμανιού), που θα ολοκληρωθεί μετά την συμφωνία Ευρώπης Τουρκίας, τον Μάρτιο του 2016, και η καθιέρωση των σύγχρονων διαφιλονικούμενων συνόρων μεταξύ Λέσβου – Ελλάδας, Ελλάδας – Ευρωπαϊκής Ένωσης , Ευρωπαϊκής Ένωσης και περίγυρου[10].

Κρίστη Πετροπούλου
Μάιος 2020

 


[1] Αναγνώστου Σ., 2012:72

[2] Έτσι, με ανακοίνωσή τους οι ελληνικές αρχές «διακήρυξαν την ισονομία και την ισοπολιτεία για όλους τους κατοίκους, χριστιανούς και μουσουλμάνους» (Αναγνώστου Σ.,2019) https://www.lesvosnews.net/articles/news-categories/taxidi-sto-hthes/50-fotografies-apo-tin-apeleytherosi-tis-lesboy-8 07/11/2019 – 18:16

50 φωτογραφίες από την Απελευθέρωση της Λέσβου (8 Νοεμβρίου – 8 Δεκεμβρίου 1912) και http://www.lesvosoldies.gr/gr/1183981176.html

[3] http://www.elinyae.gr/sites/default/files/2019-07/119a_1922.1464681430937.pdf

[4] https://www.theguardian.com/books/2019/dec/09/aivali-a-story-of-greeks-and-turks-in-1922-by-soloup-review-a-moving-graphic-novel

[5] http://www.vrahokipos.net/old/history/gr/lesvos.htm

[6] Παρασκευαΐδη Η. & Ελευθεριάδη Τ., 1945

[7] http://w2eu.net/2009/08/25/noborder-lesvos-09-welcomes-you/

[8] Μετά από αυτό το φεστιβάλ πολλές συλλογικότητες αποφάσισαν να ανακτήσουν τον χώρο του ΠΙΚΠΑ για να δημιουργήσουν μια ανθρώπινη αλληλέγγυα δομή υποδοχής προσφύγων (Τρουμπέτα 2012, Alberti G., 2010).

[9] Κάτω από αυτήν την συνθήκη γεννήθηκε το Αντιρατσιστικό Παρατηρητήριο Πανεπιστημίου Αιγαίου http://antiracist-observatory-uoa.blogspot.com/

[10] https://refugeeobservatory.aegean.gr/en/contested-borderscapes-transnational-geographies-vis-%C3%A0-vis-fortress-europe


Αναφορές:

Alberti G., 2010. Across the borders of Lesvos: the gendering of migrants’ detention in the Aegean.
Source: Feminist Review, No. 94 (2010), pp. 138-147 Published by: Sage Publications, Ltd.
Stable URL: https://www.jstor.org/stable/40664133 

Guardian, 2019. Αφιέρωμα στον Soloup στο : https://www.theguardian.com/books/2019/dec/09/aivali-a-story-of-greeks-and-turks-in-1922-by-soloup-review-a-moving-graphic-novel 

Αναγνώστου Σ., 2012. Η Παλιά Μυτιλήνη. Αναμνηστική έκδοση Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου. 

Αναγνώστου Σ., 2019. 50 φωτογραφίες από την Απελευθέρωση της Λέσβου (8 Νοεμβρίου – 8 Δεκεμβρίου 1912) https://www.lesvosnews.net/articles/news-categories/taxidi-sto-hthes/50-fotografies-apo-tin-apeleytherosi-tis-lesboy-8 07/11/2019 – 18:16

Αντιρατσιστικό Παρατηρητήριο Πανεπιστημίου Αιγαίου http://antiracist-observatory-uoa.blogspot.com/ 

Κορδάτος Γ., 1958. Ιστορία της Νεώτερης Ελλάδας, Τ.13 (1900-1924). Αθήνα: Εκδόσεις “20ος αιώνας”.

Πανσέληνος Α., 2001. Τότε που ζούσαμε. Κέδρος. Πρώτη έκδοση 1974.

Παρασκεβαΐδη Η. & Ελευθεριάδη Τ., 1945 Μυτιλήνη Χριστούγεννα 1944 Go Back.  Εκδόσεις Μνήμη. (παλαιότερη έκδοση «Ελεύθερη Λέσβος» 1945). Αποσπάσματα στο : http://www.vrahokipos.net/old/history/gr/lesvos.htm  και http://www.mplokia.gr/?page_id=830 

Σολούπ, 2014. Αϊβαλί. Κέδρος.

Τρουμπέτα Σ. (επιμ.), 2012. Το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα. Διαβάσεις και μελέτες συνόρων. Εκδόσεις Παπαζήση. 

Contested Borderscapes, 2017. https://refugeeobservatory.aegean.gr/en/contested-borderscapes-transnational-geographies-vis-%C3%A0-vis-fortress-europe


Φωτογραφίες:
1. Ένωση της Λέσβου με την Ελλάδα 9 Νοεμβρίου του 1912. Πηγή: https://www.lesvosnews.net/articles/news-categories/taxidi-sto-hthes/50-fotografies-apo-tin-apeleytherosi-tis-lesboy-8 
2. Αφηγήσεις των εκτοπισμένων λαών από το Αϊβαλί και τη Μυτιλήνη μέσω κόμιξ. Πηγή: Σολούπ, 2019. Αϊβαλί. Εκδόσεις Κέδρος
3. Το «Go back!» του ΕΑΜ στις 24 Δεκεμβρίου του 1944 ενάντια στα αγγλικά στρατεύματα. Πηγή: Παναγιώτης Κουτσκουδής, 73 χρόνια από το θρυλικό «Go back!», Εφημερίδα Συντακτών 06.01.2018, 12:14
https://www.efsyn.gr/nisides/135796_73-hronia-apo-thryliko-go-back 
4. Προσπάθεια διάσωσης της ιστορίας το 2010 ένα χρόνο μετά τo κλείσιμο του κέντρου κράτησης της Παγανής. Πηγή:  http://w2eu.net/2009/08/25/noborder-lesvos-09-welcomes-you/

Κατηγορίες
Αντιστάσεις

Μαρτυρωντας την Ιστορια: Οι αναμνησεις της Σαπφους

Είναι μία ιδέα τόσο μακρινή όσο και απόκρυφη. H λυρική ποιήτρια Σαπφώ να στέκεται αιώνια στο κέντρο μίας πλατείας της ιδιαίτερης πατρίδας της. Να απλώνει το βλέμμα της εξερευνώντας τους απογόνους της μέσα στο χάος.

“Κάψτε τους”, φωνάζουν στα πόδια της ποιήτριας, και καπνός τυλίγει το μαρμάρινο αυτό βλέμμα, καθώς κραυγές φτάνουν στα αυτιά της. Ο θρήνος των μητέρων και των παιδιών, οι παρακλήσεις για βοήθεια, σε γλώσσες ξένες μα τόσο γνώριμες. Η Σαπφώ θυμάται.

Οι ιστορίες εκτυλίσσονται γύρω της μέσα στους αιώνες και εκείνη έγινε σύμβολο της γυναικείας αγάπης και του χωρίς ντροπή πόθου, ανοίγοντας δρόμο για το δικαίωμα των γυναικών στην δημιουργική έκφραση.

Της άρεσε η πολυτέλεια, τα όμορφα οπτικά ερεθίσματα που έρχονται από μακρινούς τόπους, και η θέση της Λέσβου ως εμπορικό σημείο για την Ανατολή, συνάδει με αυτό.

Η Σαπφώ ήταν επίσης εξόριστη, αναζητώντας άσυλο στη Σικελία λόγω των πολιτικών της πεποιθήσεων, η ιστορία όμως αργότερα θα την δικαίωνε. Αγάλματα χτίστηκαν προς τιμήν της, κέρματα σφυρηλατήθηκαν με την όψη και το όνομα της. Και όταν η αγαλμάτινη φιγούρα της εγκαταστάθηκε ξανά στη Λέσβο, πριν από δεκαετίες, εμελλε να βρεθεί για άλλη μια φορά στο επίκεντρο της Ιστορίας.

Η Λέσβος γίνεται σύντομα ένας μη-τόπος. Ένα μέρος όπου οι αιτούντες άσυλο βρίσκονται στο νησί, αλλά παραμένουν “αόρατοι”. Μόνο όταν αναδύονται από τους καταυλισμούς για να καταλάβουν την πλατεία -ένα σημείο συνδεδεμένο ιστορικά με την αφύπνιση και την αλλαγή κατεύθυνσης-, μόνο τότε φέρνουν το μακρινό εκείνο πόνο ξανά στο προσκήνιο, κοντά μας.

Είναι οι ίδιοι οι αιτούντες άσυλο που δέχτηκαν επίθεση από τους απογόνους της, που θα συλλαμβάνονταν αργότερα εκείνο το βράδυ. Η σκιά των αστυνομικών πέφτει πάνω στη βάση του αγάλματος ενώ η Σαπφώ ακίνητη βλέπει το φρενήρη τρέξιμο των ανθρώπων.

Κι αν θα μπορούσε να κληθεί να καταθέσει για τα όσα συνέβησαν; Θα απαιτούσε να εμφανιστεί μπροστά στην έδρα; Πώς θα της φέρονταν οι αρχές;

Μόνο ο “χώρος” δεν κινήθηκε εκείνο βράδυ. Ο Τόπος που αναδομείται για χρήση στα πλαίσια μιας δικαστικής υπόθεσης που -μία μέρα- θα λάβει χώρα. Ένα τρισδιάστατο μοντέλο που παρουσιάζει αυτό που τότε ήταν άψυχο, ενώ τώρα έχει ήδη εν μέρει εξαφανιστεί.

Σύντομα η Πλατεία Σαπφούς θα υποστεί ανάπλαση, μία ανάπλαση που βιώνεται ως άλλη μία απόπειρα να απομακρυνθούν τα πειστήρια ενός εγκλήματος. Όταν και αν η δίκη γίνει, οι δικαστές δεν θα μπορούν να περπατήσουν στο ίδιο πλακόστρωτο, να δουν τα ίδια δέντρα ή τους κάδους σκουπιδιών που οι επιτιθέμενοι μετακίνησαν εκείνη τη νύχτα. Μπορεί να μην αναγνωρίσουν καν τη στάση του λεωφορείου ή τα φώτα γύρω της.

Η ποιήτρια όμως θα θυμάται. Ας μπορούσε μόνο να μας δείξει ποιοι είναι οι υπεύθυνοι για αυτές τις πράξεις. Ας μπορούσε το βλέμμα της να φύγει ξανά από τα όρια αυτού του νησιού.

μνάσασθαί τινά φαιμι καὶ ἄψερον ἀμμέων.
Λέγω πως κάποιος θα μας θυμάται στο μέλλον.
-Σαπφώ

*Τη νύχτα της 22ας Απριλίου 2018, ομάδα αιτούντων ασύλου δέχθηκε επίθεση από όχλο ντόπιων κατοίκων στην Πλατεία Σαπφούς της πόλης της Μυτιλήνης στη Λέσβο. Σχεδόν τρία χρόνια μετά, η υπόθεση ακόμα εκκρεμεί, ενώ οι κατηγορούμενοι είναι ελεύθεροι και πολλοί από αυτούς συμμετέχουν σε άλλες βίαιες πράξεις ενάντια σε εκτοπισμένους αλλά και Έλληνες πολίτες.

Disinfaux Collective

——————————————————————————————–

/Disinfaux Collective: Η Disinfaux είναι μια κολεκτίβα έρευνας που εστιάζει στην εις βάθος διερεύνηση ζητημάτων που αφορούν παραβιάσεις δικαιωμάτων του ανθρώπου και του περιβάλλοντος, τα σύνορα και την επιτήρηση, τα καθεστώτα κράτησης και εξαίρεσης, τη μετανάστευση/εκτοπισμό, και τα alt-right/ακροδεξιά κινήματα. Λειτουργεί ως ένα αυτόνομο δίκτυο ατόμων που προέρχονται από το πεδίο της έρευνας, της ακαδημαϊκής κοινότητας και της δημοσιογραφίας, με ενδιαφέρον για την ανοιχτή (open-source) έρευνα, την ερευνητική δημοσιογραφία αλλά και την άμεση επαφή με το πεδίο.

Εικόνες 1,2,3: Disinfaux Collective
Εικόνα 4: https://www.lesvosnews.net/


Artworks

Κατηγορίες
Αντιστάσεις

Η κατάληψη των γραφείων του ΣΥΡΙΖΑ στη Λέσβο: Η αστικοποίηση και πολιτικοποίηση των προσφυγικών αγώνων

Από τη διάλεξη του Foucault από το 1978-79, με τίτλο Η Γέννηση της Βιοπολιτικής, υπήρξε μια παράδοση στοχασμών σχετικά με τις μεταφυσικές, νομικές και πολιτικές σχέσεις μεταξύ της ζωής και της βιοπολιτικής. Μεταξύ αυτών προέκυψαν τρεις αξιοσημείωτοι προσανατολισμοί: Ο Giorgio Agamben με την περιγραφή του «νομικού πλέγματος» της πολιτικής κυριαρχίας και της ζωής, ο Roberto Esposito και η απεικόνιση του «πολιτικού πλέγματος» τέτοιων βιοπολιτικών, και το «μεταφυσικό πλέγμα» της ζωής του Davide Tarizzo. Οι αγώνες για το προσφυγικό στη Λέσβο που οδήγησαν στην κατάληψη των γραφείων του ΣΥΡΙΖΑ μπορούν να διαβαστούν στον ορίζοντα της ζωής ως τόπος του αγώνα μεταξύ α) των οργάνων της διακυβέρνησης της ζωής και, β) της πολιτικής των Αλληλέγγυων που επιβεβαιώνουν τη ζωή ως τόπο πολιτικής. Αλλά ο ίδιος ο αγώνας έχει την έννοια της ζωής και τον αγώνα για αυτή σε δύο στάδια.

Πρώτο στάδιο: Αστικοποίηση των προσφυγικών αγώνων

Σε αντίθεση με τον αποκλεισμό της πολιτικής ένωσης για τους πρόσφυγες στη Σύμβαση του 1951 για το καθεστώς των προσφύγων, η απολυτικότητα του στρατοπέδου και των παραγόντων του, καθώς και η γεωγραφία του, προέρχονται ουσιαστικά από την αντίληψη του πρόσφυγα όπως αποκλείεται από τη στενή σχέση του έθνους-κράτους και των υποκειμένων του, «γέννηση και εθνικότητα». Με αυτόν τον αποκλεισμό από την πόλη, το στρατόπεδο, μακριά από την κοινωνική και πολιτική ζωή των πολιτών και εκείνων που έχουν νόμιμο δικαίωμα συμμετοχής, βρίσκεται σε ένα από-αστικοποιημένο περιβάλλον. Το πρώτο στάδιο του Sapphous-35 ήταν να φέρει αυτή τη γυμνή ζωή, η οποία βρίσκεται υπό το βιοπολιτικό καθεστώς του στρατοπέδου, στο αστικό περιβάλλον. Δηλαδή: η ίδια η ζωή εκτίθεται απογυμνωμένη, στη δημόσια πλατεία, ως τόπος αγώνα.

Δεύτερο στάδιο: Πολιτικοποίηση των προσφυγικών αγώνων

Μετά την οργή μιας μεγάλης ομάδας «πολιτών» που παρακινείται από τις διφορούμενες ρητορικές αξιώσεις του δημάρχου, το επόμενο βήμα συνεπάγεται την πολιτικοποίηση του αγώνα των προσφύγων μέσω της υποστήριξης των ντόπιων Αλληλέγγυων και της επακόλουθης κατοχής των γραφείων του ΣΥΡΙΖΑ. Ήταν στη στάση του ΣΥΡΙΖΑ ότι η ζωή, με τη σειρά της, πολιτικοποιήθηκε, αλλά τώρα δεν ήταν πλέον ένας τόπος βιοπολιτικής ως η διακυβέρνηση της ζωής, αλλά η ζωή ως τόπος για πολιτικό αγώνα, δηλαδή: μια θετική πολιτική της ζωής.

Μια καταφατική πολιτική της ζωής

Και στις δύο αυτές περιπτώσεις, αυτό που ξεχώρισε, αν και μη συμφωνημένο, ήταν αυτό που μπορεί να ονομαστεί «μια καταφατική πολιτική της ζωής», η οποία έκανε την ίδια τη ζωή τη θέση της πάλης ενάντια στις βιοπολιτικές του κράτους, τις εξαιρέσεις του, τις ΜΚΟ και το στρατόπεδο συγκέντρωσης. Ως αποτέλεσμα, δύο ξεχωριστές προσεγγίσεις στην πολιτική μπορούν να διακριθούν σε αυτόν τον χώρο των συνόρων και την αντίσταση σε μια τέτοια βιοπολιτική.

Α) μια πολιτική διακυβέρνησης της ζωής, η οποία έχει ήδη τις θανατοπολιτικές της στις οριοθετήσεις που ονομάζονται σύνορα, και 

Β) μια πολιτική που αναγνωρίζει τη ζωή (όχι μια αποκλειστική ζωή ως γυμνή ζωή ή ζωή ως την αυστηρά μεταφυσική υπόσταση (όπως είναι το ύπαρξη και το υπάρχειν) καθώς λαμβάνει χώρα στην μοναδικότητά της ως τόπος αγώνα (πολιτικής) και κοινότητας.

Salim Nabim
Μάρτιος 2020

 


Υποσημειώσεις:

[1] Agamben’s thought can be said to have exposed the biopolitics of the state as an impasse of subjectivity, the complete abandonment of the human to the governance of her life by the apparatuses of governance. Esposito, on the other hand, seeks to find to an “affirmative biopolitics”, which he attempts through reflections on the notion of the political – as the transformative operation on politics – from its threshold, from the “impolitical”, neither from the midst of the politics nor from the apolitical, but precisely from that point where life and politics meet, the person (Third Person: Politics of Life and Philosophy of the Impersonal Trans. Z. Hanafi (Cambridge: Polity Press, 2012)), on the one hand, and community (Communitas: The Origin and Destiny of Community Trans. T. C. Campbell (Stanford: Stanford University Press, 2009)), on the other. Davide Tarizzo (Life: A Modern Invention (Minneapolis: University of Minnesota Press, 2017) draws the metaphysical grid of the question of life, which extends from Immanuel Kant, through Schelling, and eventually Darwin. For Tarizzo life is the last name of modernity, and therefore, instead of abandoning this terrain, he recommends that we remain within this terrain of life as the topos for a possibility of undoing the machinery of biopolitics as exercised by the state and, in the case of refugees, the NGOs.

[2] Michel Foucault. The Birth of Biopolitics (New York: Picador, 2008)

[3] See for instance Giorgio Agamben Homo Sacer: Sovereign Power and Bare Life Trans. Heller-Rozen (Stanford: Stanford University Press, 1998) or Roberto Esposito Terms of the Political: Community, Immunity, and Biopolitics (New York: Fordham University Press, 2012)

[4] The tradition designated Biopolitics finds its initiation in Foucault’s The Birth of Biopolitics. What is crucial about this seminar of Foucault is not that it directly addresses biopolitics, but rather, because it points out the contemporary configuration of “being” as the technocratic management of life, particularly the question of politics and the possibility of self-hood. It remains interesting to enquire into the Foucaultian pursuit of Parresia (truth-telling) as his attempt to escape the governance of life through social policy (Gesellschaftspolitik), by considering migrant struggles as struggles for a politics affirmative of life and in opposition to the biopolitical apparatuses.


Αναφορές:

Agamben G. 2012. Third Person: Politics of Life and Philosophy of the Impersonal Trans. Z. Hanafi Cambridge: Polity Press,

Agamben G. 2009. Communitas: The Origin and Destiny of Community Trans. T. C. Campbell. Stanford: Stanford University Press.

Foucault M., 2008. The Birth of Biopolitics New York: Picador

Agamben G., 1998. Homo Sacer: Sovereign Power and Bare Life Trans. Heller-Rozen. Stanford: Stanford University Press

Esposito R., 2012. Terms of the Political: Community, Immunity, and Biopolitics. New York: Fordham University Press.

Tarizzo D. , 2017. Life: A Modern Invention Minneapolis: University of Minnesota Press


Photo 1 Christy Petropoulou, June 2017
Photo 2 Retrieved from Internet (no author)